Vexillology nedir?

Veksilloloji (Vexillology) kelimesi Latince’de bayrak anlamında kullanılan vexillum ve Yunanca’da araştırma eki olarak kullanılan -loji (logy) kelimelerin birleşimi ile meydana gelip, bayrakların kökeni, sembol, renk ve kullanımını araştıran bilim dalıdır. Romalılar tarafından yatay çapraz çubuğa asılan ve kendilerini temsil ettiklerine inandıkları kumaşa atıf yapmak amacıyla vexillum kelimesini kullanmalarından dolayı terimin kökeni Latince’ye dayanır.
Bayrağın Tarihçesi
Veksilloloji bilimini anlamak için öncelikle bayrağı bilmek gerekir. Bayraklar, esasında bir ükeyi, ulusu temsil ettikleri için ülkeler için vazgeçilmez ve anlamlı bir şekilde tasarlanan kumaşlardır. Bu bayraklar eski zamanlarda savaş alanlarında orduları temsil etmek ve ortak bir manzara veya görüşe sahip olmalarını anlatır. Bu yüzden tasarımları her zaman önem arz etmiştir. Nitekim, antik çağda kullanılan en önemli tasarımlardan bazıları Augustus Ceaser lejyonu tarafından kullanılan kartal tasarımlarıdır. Bu sayede şövalyeler tarafından orta çağda oldukça yayın bir şekilde kullanımı ilerledi. Orta çağlarda, Eski İsviçre Konfederasyonu gibi çeşitli topluluklar bayrakları alan işaretleri olarak kullanmaya başladılar. Denizde iken, gemiler 17. Yüzyılda ülkelerinin bayraklarını uçurmaya başladı ve gelenek daha sonra yasal bir zorunluluk haline geldi. Denizdeki gemiler de birbirleriyle iletişim kurmak için bayraklar kullandılar. Danimarka bayrağı, geçmişi 13. Yüzyıla dayanan dünyanın en eski bayrağıdır. Danimarka hükümeti resmi olarak 1625’te kabul etti. Moritanya, 15 Ağustos 2017’de yaptıkları mevcut bayrağını seçen son ülke oldu.
Veksilloloji’nin Tarihçesi
Veksilloloji tam olarak çalışma alanı haline gelmeden evvel bayraklar, bütünü koruyan hanedanlık armasının bir parçası olarak incelenmiştir. 1961 yılında Whitney Smith ve arkadaşı Gerhard Grahl bayraklar ile ilgili ilk dergiyi yayınladılar. Whitney, Guyanese bayrağını yapan önemli bir bayrak tasarımcısı idi. Birçok hükümet, kurum ve kuruluş, Bonaire bayrağının tasarımını geliştirirken yaptığı katkılara dayanarak, kendi bayraklarını tasarlattı ya da yardım aldı. 2016’da 76 yaşında iken ölmesi Veksilloloji topluluğu için önemli bir kayıptı. Dünyaca en çok bilinen vexillologlardan biri, Uluslararası Vexillological Association Dernekleri Federasyonu’ndan vexillology dalında en yüksek ödülü alan Hırvat Veksillolog Željko Heimer’dir. Željko Heimer ve Whitney Smith dahil yedi kişiye bu alanda onur
verildi. Veksilloloji’ye katkısından dolayı 1983 yılında onur alan ilk kişi Yüzbaşı Edward Murray oldu. Yüzbaşı Murray Hanedanlık Armaları Derneği Bayrak Bölümü’nü kurmak gibi Vexilloloji’ye yaptığı katkılardan dolayı onurlandırıldı. Bu bölüm sonraki zamanlarda Bayrak Enstitüsü olarak devam edecekti.
Veksilloloji’nin Önemi
Bayrakların her bakımdan incelenmesini esas alan Veksilloloji, insanların tarihinin daha iyi anlaşılmasına sağladığı katkılardan dolayı oldukça önemlidir. Özellikle bayrakların savaşlarda kullanmalarından dolayı herhangi bir yazılı kaynak olmadığında tarihçilerin savaş hakkında bilgi sahibi olmasını sağlar. Bir ulusun bayrağı içinde kullanmayı seçtiği renk, bir devletin sömürgeleştirilmiş olması ve silahlı mücadele yoluyla bağımsızlığına kavuşması gibi oldukça öneme sahip olabilir. Örneğin, kızıl renginin bayrakta olması kan dökülmesinin ve özgürlük savaşını temsil eder. Bunun yanında Ameriika bayrağı gibi bayraklar ulusu oluşturan bölgeleri temsil eder. Böylelikle belli dönemde yaşayan insanlar bayrağa bakarak o ulusun bölgelerini anlamalarını kolaylaştırır. Bayrakların incelenmesi aynı zamanda bir topluluğun ekonomik faaliyetlerini incelemek için de oldukça önemlidir. Bazı yerlerde bayrak tasarımları toplumun en büyük ekonomik faaliyeti olan tarımsal ürün ve mineralleri temsil de içerebilir. Bu tarz tasarımlar ekonomi sektörünün bir kısmını anlamayı kolaylaştırır. Çeşitli bayrak tasarımları, bir ulus içindeki baskın din, ideoloji ve fikirlerin sembollerini de birleştirebilir. Sembollerin böyle bir bayrakta incelenmesi, bir ülkenin dini, etnik, sosyal gibi manzaraların da anlaşılmasını sağlar. Bir ülkede uygulanan ana din, kültürü ve bireylerin yaşamlarını nasıl yaşadıklarını önemli ölçüde etkiler. İnanç aynı zamanda ulusun yasalarını da etkileyebilir.